NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
1 - (2643) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا أبو
معاوية ووكيع.
ح وحدثنا محمد
بن عبدالله بن
نمير الهمداني
(واللفظ له).
حدثنا أبي
وأبو معاوية
ووكيع. قالوا:
حدثنا الأعمش
عن زيد بن
وهب، عن
عبدالله قال: حدثنا
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم، وهو الصادق
المصدوق "إن
أحدكم يجمع
خلقه في بطن
أمه أربعين
يوما. ثم يكون
في ذلك علقة
مثل ذلك. ثم يكون
في ذلك مضغة
مثل ذلك. ثم
يرسل الملك
فينفخ فيه
الروح. ويؤمر
بأربع كلمات:
بكتب رزقه،
وأجله،
وعمله، وشقي
أو سعيد.
فوالذي لا إله
غيره! إن
أحدكم ليعمل
بعمل أهل
الجنة حتى ما
يكون بينه
وبينها إلا
ذراع. فيسبق
عليه الكتاب.
فيعمل بعمل
أهل النار.
فيدخلها. وإن
أحدكم ليعمل
بعمل أهل
النار. حتى ما
يكون بينه
وبينها إلا ذراع.
فيسبق عليه
الكتاب. فيعمل
بعمل أهل
الجنة.
فيدخلها".
{1}
Bize Ebû Bekr b. Ebî
Şeybe rivayet etti. (Dediki): Bize Ebû Muâviye ile Veki' rivayet ettiler. H.
Bize Muhammed b.
Abdillah b. Numeyr El-Hemdânî de rivayet etti. Lâfız onundur. (Dediki): Bize
babam ile Ebû Muâviye ve Vekî' rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize A'meş, Zeyd
b. Vehb'den, o da Abdullah'dan naklen rivayet etti. (Şöyle demiş):
Bize Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) —Ki sâdık ve masduk'dur__:
«Şüphesiz siz’den
birinizin teşekkülâtı annesinin karnında kırk günde toplanır. Sonra orada o
kadar bir müddet de bir pıhtı olur. Sonra o kadar müddet de orada bir parça et
hâline gelir. Sonra melek gönderilir ve kendisine ruh üfürülür. Meleğe dört
kelime emrolunur: Rızkını, ecelini, amelîni ve şaki yahut said olacağını
yazması. Kendinden başka ilâh olmayan Allah'a yemin ederimki: Sizden biriniz
cennetliklerin yaptığını yapar, hattâ cennetle kendisi arasında bir arşından
başka mesafe kalmaz, fakat kitab onu geçmiş bulunur da, cehennemliklerin yaptığını
yapar ve cehenneme girer. Ve yine muhakkak ki, sizden biriniz cehennemliklerin
yaptığını yapar, hattâ cehennemle kendisi arasında bir arşından fazla mesafe
kalmaz. Fakat kitab onu geçmiş olur da, cennetliklerin yaptığını yapar ve
cennete girer.» buyurdular.
1-م - (2643) حدثنا
عثمان بن أبي
شيبة وإسحاق
بن إبراهيم.
كلاهما عن
جرير بن
عبدالحميد. ح
وحدثنا إسحاق
بن إبراهيم.
أخبرنا عيسى
بن يونس. ح
وحدثني أبو
سعيد الأشج.
وحدثنا وكيع.
ح وحدثناه عبيدالله
بن معاذ.
حدثنا أبي.
حدثنا شعبة بن
الحجاج. كلهم
عن الأعمش،
بهذا الإسناد.
قال في حديث
وكيع "إن خلق
أحدكم يجمع في
بطن أمه
أربعين ليلة".
وقال في حديث
معاذ عن شعبة
"أربعين ليلة
أربعين يوما".
وأما في حديث
جرير وعيسى
"أربعين يوما".
{M-1}
Bize Osman b. Ebî Şeybe
ile İshak b. İbrahim ikisi birden Cerîr b. Abdü'l-Hamid'den rivayet ettiler. H.
Bize İshâk b. İbrahim de
rivayet etti. (Dediki): Bize îsâ b. Yûnus haber verdi. H.
Bana Ebû, Saîd El-Eşec
dahî rivayet etti. (Dediki): Bize Veki' rivayet etti. H.
Bize bu hadîsi
Ubeydullah-b. Muâz da rivayet etti. (Dediki): Bize babam rivayet etti.
(Dediki): Bize Şu'be b. Haccac rivayet etti. Bu râvilerin hepsi A'meş'den bu
isnadla rivayette bulunmuşlardır. Veki'in hadîsinde :
«Şüphesiz sizden
birinizin teşekkülâtı annesinin karnında kırk gecede toplanır.» Muaz'ın
Şu'be'den rivayet ettiği hadîsinde :
«Kırk gece yahut kırk
gün.» Cerîr ve isa'nın hadîslerinde ise: «Kırk gün.» buyurmuştur.
İzah:
Bu hadîsi Buharî
-«Bed'u'l-Halk», «Kader» ve «Tevhid» bahislerinde; Ebû Dâvud ile Tirmizî
«Kader» bahsinde; îbni Mâce «Kitâbu's-Sünne»'de muhtelif râvilerden tahric
etmişlerdir.
Sadık: Doğru söyleyen;
Masdûk; Sözü tasdik ve kabul edilen mânâlarına gelirler,
Hadîsin zahiri
gösteriyor ki, insan anne karnında üç devre kırkar gün kaldıktan sonra Allah ona
ruh üfürmek için bir melek gönderir. Bu devrelerin mecmuu dört ay eder. Dört
aydan sonra anne karnındaki cenine melek tarafından ruh üfürülür. Doğduğu zaman
yiyip içeceği rızkı, eceli, ameli, şaki mi, yoksa saîd mi olacağı yazılır. İşte
mukadderat denilen şeyler bunlardır. Hadîs-i şerif sarahaten kaderi isbat
etmektedir.
Yalnız Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu hadîste nadiren meydana gelen halleri beyan
etmektedir. Bu haller ömrü boyunca cennete girmeye sebep olan amelleri işleyip,
sonunda cehennemlik olmak ve ömrü boyunca cehenneme girmeyi mucib ameller
işleyip sonunda cennete girmektir. Teâlâ Hasretlerinin lûtfu keremine nihayet
olmadığı için birçok insanlar ölümlerine yakın şer'den hayr'a dönerler,
Hayır'dan şerre dönenler ise pek nâdir görülür. Resûlullah (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem) bu halleri arşınla temsil buyurmuştur. Yâni ölümüyle âhiret arasında
o kadar az zaman kalmıştır ki, bu bir kimse ile varacağı yer arasında sadece
bir arşın mesafe kalmasına benzer. Ekseri hallerde ise insanlar amellerine göre
dünyadan giderler.